УЧАСТЬ ЄС У ВРЕГУЛЮВАННІ ВІРМЕНО-АЗЕРБАЙДЖАНСЬКОГО КОНФЛІКТУ ЗА НАГІРНО-КАРАБАСЬКИЙ РЕГІОН

Олена Скрипник,

канд. іст. наук, доц.,

Уманський державний педагогічний університет,

 імені Павла Тичини, Умань, Україна

ORCID iD: https://orcid.org/0000-0003-1904-3468

ResearcherID is: B-3343-2019

 

DOI: https://doi.org/10.17721/2524-048X.2023.26.3

 

Анотація. У статті висвітлено причини конфлікту між Вірменією та Азербайджаном за нагірно-карабаський регіон. Проаналізовано позицію Європейського Союзу щодо даного конфлікту. З’ясовано, що з моменту виникнення конфлікту Європейський Союз не був активним учасником у його врегулюванні і його політика була малопоказовою. ЄС часто висловлювався щодо підтримки переговорного процесу під егідою Мінської групи ОБСЄ. Охарактеризовано зміну ставлення ЄС до даного конфлікту після запровадження програми Східне партнерство, до якої увійшли і Вірменія, і Азербайджан. Дано оцінку розгляду вірменсько-азербайджанського конфлікту на самітах Східного партнерства, а саме, на Саміті Східного партнерства у 2021 р. ставлення ЄС до вірменсько-азербайджанського конфлікту змінюється, відбувається посилення участі ЄС щодо мирного врегулювання конфлікту. Розглянуто значення створеної ініціативи «Європейська політична спільнота» у переговорному процесі щодо врегулювання даного конфлікту.

У ході дослідження було зроблено висновок про те, що з 2021 р. Європейський Союз стає активним учасником у переговорному процесі щодо врегулювання вірменсько-азербайджанського конфлікту. Після повномасштабного вторгнення Росії в Україну ЄС ще більше посилює своє посередництво у переговорному процесі. На сучасному етапі за посередництва ЄС відбулося три раунди переговорів між сторонами конфлікту, таким чином Європейський Союз намагається зменшити вплив Росії у (не) врегулюванні конфлікту. У свою чергу Вірменія з 2022 р. також зацікавлена у більшому впливі ЄС в переговорному процесі і за її проханням було створено цивільну місію Європейського Союзу у Вірменії – EUMA Armenia. Завдяки своїй присутності EUMA Armenia сприяє безпеці людей у постраждалих від конфлікту районах Вірменії та сприяє зміцненню довіри на місцях, також сприяє створенню середовища, сприятливого для нормалізації відносин між Вірменією та Азербайджаном за підтримки ЄС.

Ключові слова: Європейський Союз, Вірменія, Азербайджан, вірменсько-азербайджанський конфлікт, нагірно-карабаський регіон.

 

Надійшла до редколегії  20.07.2023


Завантажити статтю:


References:

  1. Vartanyan, O. (2023). YES posylyuye svoyu rolʹ poserednyka mizh Virmeniyeyu ta Azerbaydzhanom. Retrieved from: https://www.ipg-journal.io/ua/rubriki/zovnishnja-politika-ta-bezpeka/jes-posiljuje-svoju-rol-poserednika-mizh-virmenijeju-ta-azerbaidzhanom-1675/ [in Ukrainian].
  2. YES zaklykaye do myrnoho vrehulyuvannya u Karabakhu ta vyvedennya z rehionu inozemnykh boyovykiv. (2020). UKRINFORM. Retrieved from: https://www.ukrinform.ua/rubric-world/3139443-es-zaklikae-do-mirnogo-vreguluvanna-u-karabahu-ta-vivedenna-z-regionu-inozemnih-bojovikiv.html [in Ukrainian].
  3. YES ta konflikty na terytoriyi Skhidnoho partnerstva uroky dlya Ukrayiny. Analitychna zapyska. (2020). Ukrainian Prism. Foreign Policy Council. Retrieved from: http://prismua.org.tilda.ws/eapconflicts#rec251214479 [in Ukrainian].
  4. Zlobina, T.M. (2016). Rolʹ Rosiysʹkoyi Federatsiyi u nahirno-karabakhsʹkomu konflikti. International relations, part «political sciences». Retrieved from: http://journals.iir.kiev.ua/index.php/pol_n/article/view/2939 [in Ukrainian].
  5. Niftaliyev, I. (2021). Poetapnaya istoriya nagorno-karabakhskogo konflikta: ot «goryachey fazy» do polnoy pobedy Azerbaydzhana. Retrieved from: https://stem-lab.az/article/poetapnaya-istoriya-naqornokarabaxskoqo-konflikta-ot-qoryachei-fazy-do-polnoi-pobedy-azerbaidzhana–85 [in Russian].
  6. Perepelytsya, H. M. (2003). Konflikty v postkomunistychniy Yevropi. Kyyiv: PTS «Foliant». [in Ukrainian].
  7. Skrypnyk, O. (2022). Uchastʹ Yevropeysʹkoho Soyuzu u vrehulyuvanni konfliktiv na terytoriyi krayin Skhidnoho partnerstva. Pivdennyy arkhiv (istorychni nauky), 39, 27–34. [in Ukrainian].
  8. Sheyko, YU. (2021). Skhidne partnerstvo – kurs na bezpeku y vyrishennya konfliktiv. DW. Retrieved from: https://www.dw.com/uk/skhidne-partnerstvo-bere-kurs-na-bezpeku-ta-vyrishennia-konfliktiv/a-60144662 [in Ukrainian].
  9. Caprile, A., & Przetacznik, J. (2023). Armenia and Azerbaijan: between war and peace. European Parliamentary Research Service. Retrieved from: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2023/747919/EPRS_BRI(2023)747919_EN.pdf [in English].
  10. Eastern Partnership: November 2017 Summit. (2017). Official Journal of the European Union. Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52017IP0440 [in English].
  11. EU Mission in Armenia. European Union Mission in Armenia. Retrieved from: https://www.eeas.europa.eu/euma/about-european-union-mission-armenia_en?s=410283 [in English].
  12. Fults, А., & Stronski, Р. (2022). The Ukraine War is Reshaping the Armenia-Azerbaijan Conflict. Carnegie Endowment for International Peace. Retrieved from: https://carnegieendowment.org/2022/04/25/ukraine-war-is-reshaping-armeniaazerbaijan-conflict-pub-86994 [in English].
  13. Joint Declaration of the Eastern Partnership summit. (2015). Council of the EU. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/international-summit/2015/05/21-22/ [in English].
  14. Joint Declaration of the Eastern Partnership Summit. (2013). Council of the EU. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/media/31799/2013_eap-11-28-joint-declaration.pdf [in English].
  15. Meeting of the European Political Community. (2022). European Council & Council of the European Union. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/international-summit/2022/10/06/ [in English].
  16. Nagorno-Karabakh: Declaration by the High Representative on behalf of the European Union. (2020). Council of the EU. Press release. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/en/press/ [in English].
  17. Nagorno-Karabakh: EU allocates additional €3 million in humanitarian aid for conflict-affected civilians. (2021). European Commission – Press release. Retrieved from: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/it/ip_21_665 [in English].
  18. Press statement by President Michel of the European Council following a trilateral meeting with President Aliyev of Azerbaijan and Prime Minister Pashinyan of Armenia. (2022). European Council. Retrieved from: http://surl.li/cbimw [in English].
  19. The European Political Community is built for challenging times. (2022). Financial Times. Retrieved from: https://www.ft.com/content/99676d2b-15dd-41b2-85e4-b8ce3ea00e28 [in English].